Soma A.Ş., devlete kömür diye taş satmış...

 Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen maden ocağında meydana gelen ve 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan Soma Faciası, 2014 yılına damgasını vurmuştu. Faciadan 1 yıl öncesine ait 2013 yılı Sayıştay raporu yayınlandı ve gözler bir kez daha aynı şirkete, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş'ye çevrildi. Çünkü rapora göre, şirketin devlete sattığı kömürün yarısı taş çıktı.

Ege Linyitleri İşletme Müdürlüğü'nün 2013 dönemini inceleyen Sayıştay denetçileri raporlarında, Soma A.Ş.'ye de bir bölüm ayırdı. Buna göre, Soma A.Ş., 2013 yılında devlete 2.3 milyon ton teslimat yaptı. Sayıştay'ın mercek altına aldığı 1 milyon 549 bin 311 ton karışım yıkamaya verildi. Bundan da sadece 768 bin 791 ton temiz kömür elde edilebildi. Kalan 780 bin 520 ton işe yaramadığı için çöpe gitti.

Raporda, rödovans sistemi ile çıkardığı tüm kömürü kamuya satan şirketin, sözleşmeye uymayarak düşük kalorili kömür sattığı vurgusu da yapıldı.
Sözleşmeye göre, kalorisi 1.800 kcal/kg altında kalan kömürün de reddedilmesi ve alınmaması gerekiyor. Ancak rapora göre firma, 2013 yılı ile 2014 yılının ilk 4 ayına isabet eden 10 değişik çalışma gününde kalorifik değeri belirlenen sınırın altında kalan kömürlerden 54 bin tonunu devlete verdi ve karşılığında hiçbir cezai müeyyide ile karşılaşmadı.

Türkiye Kömür İşletmeleri parasını tahsil edemedi

Sayıştay'ın, Türkiye Kömür İşletmeleri ile Türkiye Taş Kömürü Kurumu'nun hesaplarıyla ilgili hazırladığı raporda dikkat çeken noktalar var. Buna göre, Kurum, fakir ailelere gönderilmek üzere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları üzerinden valiliklere gönderdiği kömürün bedelini Hazine'den tahsil edemedi; 1,9 milyar TL tutarında alacaklı durumda.

Raporda, Kurumun kredi kullanmadan faaliyetlerini yürüttüğü ancak tahsil edemediği para nedeniyle faaliyetlerin finansmanında zorlandığına dikkat çekildi.